Έθιμα Λαμπρής Κέρκυρας.

Γράφει η Άννυ Μανάτου

Σε λίγες μέρες θα βιώσουμε το θείο Δράμα. Τον Γοργοθά του Κυρίου μας και την διαδρομή έως την λύτρωση και την Ανάσταση. Στην ελληνική επικράτεια υπάρχουν ποικίλα έθιμα και δρώμενα που σχετίζονται με την Λαμπριά. Συνήθως τα έθιμα αυτά ξεκινούν το Σάββατο του Λάζαρου, όπου συνηθίζονται- και εξακολουθούν ακόμη και σήμερα σε κάποιες περιοχές- να ψάλλονται τα κάλαντα του Λαζάρου. Μικρά παιδιά, αλλά και μεγάλοι ξεχύνονταν στις γειτονιές των πόλεων και των χωριών και τραγουδούσαν την Ανάσταση του Λαζάρου. Η κάθε πόλη έχει την δική της παραλλαγή στα κάλαντα αυτά. Στο νησί της Κέρκυρας, τραγουδιονταν τα κάλαντα του Λαζάρου στην πόλη, έθιμο που έχει εξαλειφθεί. Πιθανότατα σε κάποια χωριά της Κερκυραϊκής υπαίθρου να συνεχίζονται έως τις μέρες μας. Την Κυριακή των Βαΐων, ή των «Βαγιώνε» όπως συνηθίζεται σε λέγεται στην Κέρκυρα, πραγματοποιείται η λιτάνευση του Ιερού σκηνώματος του Αγιου Σπυριδωνα. Η λιτανεία αυτή χρονολογείται από το 1630 ως ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από την πανώλη. Η λιτάνευση του Ιερού σκηνώματος είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια καθώς η διαδρομή της γίνεται κατα μήκος των παλιών Ενετικών τειχών της πόλης. Κατά την περιφορά γίνονται αρκετές Δεήσεις, ενώ σε αυτήν συμμετέχουν όλες οι φιλαρμονικές του νησιού. Κατά την διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας πραγματοποιούνται διάφορες πολιτιστικές-θρησκευτικές εκδηλώσεις με την συμμετοχή των φιλαρμονικών και των χορωδιών του νησιού. Την Μεγάλη Πέμπτη βάφονται τα πασχαλινά αυγά, ο αριθμός τους σχετίζεται από τα μέλη της κάθε οικογένειας. Παλιότερα, το βάψιμο των αυγών, έπρεπε να γίνει σε καινούργιο πήλινο τσουκάλι, γιατί το παλιό θεωρούνταν δείγμα φτώχειας και δυστυχίας. Κατά την Μεγάλη Παρασκευή απαγορεύονταν η βαφή των Αυγών καθώς επίσης η Φασίνα του σπιτιού ή οποιαδήποτε άλλη εργασία στα χωράφια. Από το μεσημέρι ξεκινάνε οι περιφοράς των Επιταφιων κάθε ενορίας με την συνοδεία φιλαρμονικών, μαθητών και προσκόπων.

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου πραγματοποιείται η περιφορά του επιταφίου του ιερού ναού του Αγίου Σπυρίδωνα στην οποία λιτανεύεται το Ιερό Σκήνωμα Του. Το έθιμο αυτό οφείλεται στην απαγόρευση των Ορθοδόξων Επιταφιων από τους Βενετούς το 1574. Επέτρεπαν όμως την λιτάνευση του Αγίου το Μεγάλο Σάββατο σε ανάμνηση του θαύματος Του από την σιτοδεία. Από τότε ο επιτάφιος του ναού βγαίνει κάθε Μεγάλο Σάββατο με το σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνα να έχει θέση «χοροστατούντος Επισκόπου» και πίσω ακολουθεί ο επιτάφιος. Νωρίτερα στον Ιερό ναό της Παναγίας των Ξένων γίνεται αναπαράσταση του εθίμου του «σεισμού». Την ίδια μέρα, πριν την πρώτη Ανάσταση, στην περιοχή της Πίνιας πραγματοποιείται το έθιμο του «μαστέλου». Αρκετά χρόνια πίσω, νωρίς το πρωί οι πινιαδόροι, αυτοί δηλαδή του ήταν αχθοφόροι ελαφρών και βαρέων βαρών, τοποθετούσαν στην Πινια, μια μαστέλα γεμάτη νερό και καλούσαν τους περαστικούς να ρίξουν μέσα κέρματα. Γύρω της η μαστέλα ήταν διακοσμημένη με μύρτα και λουλούδια. Την ώρα που σήμανε η πρώτη Ανάσταση, οι περαστικοί βουτούσαν το κεφάλι τους στο νερό της μαστέλας. Με το τέλος της περιφοράς του Επιταφίου του ναού του Αγίου Σπυρίδωνα, ξεκινούσε ο εσπερινός. Στις 11 το πρωί και αφού ο Δεσπότης έξαλλε το «Αναστα ο Θεός», χτυπούσαν οι καμπάνες και οι ένοικοι των σπιτιών έριχναν από τις φανεστρες τα χρησιμοποιημένα πήλινα αγγεία, τα κανάτια, ενώ οι άντρες πυροβολούσαν στον αέρα, χτυπούσαν τα κανόνια του παλιού φρουρίου, οι φιλαρμονικές παιάνιζαν θριαμβευτικά εμβατήρια!!!!! Την ίδια ώρα σφαγιάζονταν τα αρνιά της Λαμπρής, ενώ σχηματιζανε στις εισόδους των κατοικιών, ένα κόκκινο Σταύρο από το αίμα των αρνιών!!!! Όσοι δεν είχαν προλάβει να νιφτούν από το πρωί, νίβανε το πρόσωπο τους χωρίς όμως να το σκουπίσουν με πετσέτα. Οι νοικοκυρές μετά την πρώτη Ανάσταση, στόλιζαν το τραπέζι με καθαρό τραπεζομάντηλο, τοποθετούσαν πάνω «φιόρια», ψωμί, κρασί και μια κολομπίνα, δηλαδή ένα Χριστόψωμο με ένα κόκκινο αυγό στη μέση. Κατόπιν δάγκωναν ένα μεγάλο κλειδί, στη συνέχεια το έδιναν στα αρσενικά παιδιά του σπιτιού, κατόπιν στα θηλυκά και στο τέλος το δάγκωναν οι άντρες- σφάχτες του αρνιού της Λαμπρής! Όσα πράγματα βρίσκονταν πάνω το τραπέζι έμεναν ως την Κυριακή του Θωμά, τα δε λουλούδια μπορούσαν να αντικατασταθούν με άλλα «φρέσκα». Στην πόλη της Κέρκυρας, η Ανάσταση γίνονταν στην πάνω πλατεία, ενώ αρκετά παλιότερα, πραγματοποιούνταν στο προαύλιο χώρο του ναού του Αγίου Γεωργίου στο παλιό φρούριο.

 

• Posted in: Κοινωνικά ♦ Uncategorized
• Tagged: Κέρκυρα,Πάσχα,έθιμα